Een dag in Saigon

Goooood morning Vietnam!
De eerste volle dag in HCMC, en boy oh boy, wat heb ik er zin in! We ontbijten met de Franse slag, dat wil zeggen continental breakfast & mosselsoep. Daarna een poosje ‘business’ doen met de jongens van de motortaxi. Je kan de hele stad doorscheuren achterop een veredelde brommer, maar afdingen is dan wel een vereiste. De onderhandelingen liepen al snel vast. We bedankten en liepen weg, met als gevolg een doorbraak. Ze gingen akkoord met een eerder bod van 20.000 dong. Dong, ja. Een miljoen dong is 37 euro, het is even wennen.
Een interessante rit dwars door, tussen, naast en bijna onder het eerder genoemde legioen gemotoriseerde jongeren. Het verkeer is gelukkig nogal organisch, dat wil zeggen dat niemand je aan zal rijden. Oversteken bijvoorbeeld lijkt onmogelijk maar als je gewoon rustig doorloopt rijdt men aan alle kanten keurig om je heen. Daar wordt overigens wel elke twee seconden bij getoeterd. Ook als er in geen velden of wegen enig gevaar te dulden valt. ‘He, een stoeptegel! Toeteren maar dan, je weet nooit.’
We kwamen heelhuids aan bij het Reunification Palace, voorheen het Independence Palace, waar de verschillende Zuidvietnamese presidenten zetelden. Ngo Dinh Diem was waarschijnlijk de bekendste, een potentaatje van de eerste orde. Hij zat daar (zoals al zijn opvolgers) met uitdrukkelijke toestemming van de Amerikanen, die hem later als een baksteen lieten vallen toen bleek dat deze meneer een bijzonder wrede inslag had. Een jonge piloot had het paleis al eens gebombardeerd met een helicopter. De Viet Cong heeft van deze soldaat later beweerd dat hij voor het Noorden werkte. Daar heb ik nooit iets van geloofd. Hij was het gewoon zat, in z’n eentje.�
Diem moest weg, vonden de Amerikanen. De amper aanwezige support bij de plaatselijke bevolking stond op het spel. Hij werd gezien als een risico, dus kregen een groepje officieren in 1963 toestemming hem af te zetten. De bedoeling was gevangenschap maar dat bleek teveel gevraagd. Diem werd geliquideerd. De nieuwe machthebbers gingen op dezelfde voet verder.
Terug in 2012. We betraden het paleis. Het was herbouwd van 1962 tot 1965 door een Vietnamese architect, die de vorige versie uit 1886 grondig  herzag, en met uitstekend resultaat. Grote ramen met aan de binnenkant slanke  pilaren die het licht doorlaten, maar de hitte buiten sluiten. En natuurlijk een flinke schuilkelder voor Diem, waar hij nooit gebruik van heeft mogen maken. Elke kamer van die kelder stond (en staat) tot aan de lage nok vol met radio’s, versterkers, opname apparatuur, telefoons in alle kleuren van de zestiger jaren, en andere voorwereldlijke spullen. Dit past nu gewoon in een iphone.
De bovenverdiepingen werden gebruikt voor vergaderingen, ontvangsten en diners. Alles is in tact gelaten. Stoelen, tafels, alles. Het geurt onweerstaanbaar naar de sixties. In de tuin staan onder andere een buitgemaakte HUI helicopter en wat jetfighters, alsmede een replica van de Russische tank die als eerste arriveerde. Het hek is weer heel, nog slechts de foto’s herinneren aan de dag dat de NVA door de poort ramde. Hier is de overgave getekend, hier is letterlijk geschiedenis geschreven. Meer foto’s laten de laatste uren van het oude regime zien; gespannen gezichten, verslagen generaals, lachende communistische troepen. De naam van het gebouw werd onmiddelijk veranderd, net als de hele stad. Het Independence Palace in Saigon werd het Reunification Palace in Ho Chi Minh City. Al noemt iedereen de stad zelf nog gewoonlijk Saigon.

Toen naar het War Remnants Museum. U raadt het al, een ode aan de dapperen, aan de protestbewegingen wereldwijd (waaronder in Nederland) en een onverholen trap na voor alles wat Amerikaans is. De meest gruwelijke foto’s van GI’s die Vietamezen vermoorden op alle denkbare manieren. Niet voor de lichtgeraakten. De verantwoordelijke officieren bettrokken bij het My Lai Massacre worden met naam en toenaam genoemd. Verminkte kinderen door dioxinevergiftiging, dode moeders met babies nog in hun armen, angst op de gezichten van dorpelingen, letterlijk een ogenblik voor hun executie. Amerikaanse foto’s, allemaal. Als dit je onberoerd laat ben je ziek. En dat is precies de bedoeling.  Dit is, buiten het feit dat het de waarheid betreft, harde propoganda. Keihard. Weer buiten aangekomen zijn we stil. Ik heb een borrel nodig.

Daarna zijn we de halve stad doorgelopen. Het ene Europese gebouw na het andere komen we tegen: Het Opera House, het hoofdkantoor van de Partij (waar we weggestuurd worden door een strenge militair), en een soort P.C. Hooftstraat met shops vol D&G, Armani en andersoortige, typisch communistische waar. Als je dit ziet lijken de Amerikanen gewonnen te hebben.
Dankzij een lullig kaartje en Carina’s schier onfeilbare navigatieskills vinden we de oever van de Saigon River, die als een slang door de stad kronkelt. Het zicht op de rivier wordt ons grotendeels ontnomen door monstrueuze restaurantboten, gericht op Chinese toeristen en versierd met reusachtige kitschverlichting die het glazuur spontaan van je tanden dreigt te schieten. We doorkruisen wederom de stad, om moe en hongerig neer te ploffen in de Barbeque Garden, een enorm restaurant in een tuin, tjokvol en sfeervol. Je tafel is een barbeque, het enige dat je hoeft te doen is vis, vlees, groente en drank te bestellen en binnen no time zit je uitgebreid te gourmetten. Langzaam maakt het verleden plaats voor het heden. De mensen om ons heen lachen en praten. Tijd heelt alle wonden, ook diepe, in bloed gedrenkte nachtmerries. Iedereen is hier nog zo jong. Uiteindelijk is de toekomst het enige dat beklijft.